وبلاگ افشار محبی

مقوله Outsource همیشه برای برنامه نویس های ایرانی جذابیت داشته و حالا که تفاوت قیمت دلار با ریال تا این حد افزایش پیدا کرده، جذابیت آن هم چند برابر شده. وقتی که از دور و اطراف می شنویم که نرخ ساعتی برنامه نویس موبایل در فلان کشور 20 دلار است و 20 ضرب در 15 هزار تومان (اردیبهشت 98) را با درآمد خودمان در ایران مقایسه می کنیم، کیست که وسوسه نشود؟
Outsource چیز بد، خطرناک یا دور از دسترسی نیست. در انواع و اقسام کشورهای دنیا و حتی در ایران خودمان انجام می شود و تجربه کنندگان آن خیلی هم ناراضی نیستند. اما نکته اینجاست که عموما اطلاعات ایرانی ها از این موضوع خیلی ناقص، مبهم و بعضا خلاف واقعیت است. اگر می خواهیم از این موضوع پول در بیاوریم باید شناخت بهتری نسبت به آن داشته باشیم. تجربه من با Outsource و کلا کار با مشتری خارجی خیلی زیاد نبوده و دوستان مختلفی وجود دارند که می توانند از تجربیات خودشان بگویند، اما من هم در حد کارهایی که خودم انجام داده ام یا شرکت هایی که با آنها همکاری داشته ام تجربیاتی دارم که ممکن است در شروع فرایند آشنایی به درد کسی بخورد. یک دوره هایی هم خیلی راجع به آن کنجکاو بوده ام که آن هم هر چند که کمی قدیمی شده و مربوط به دو سه سال پیش است اما آنقدر مثبت بوده که هم خودم را امیدوار کرده و هم می تواند شما را کمی امیدوار کند.
تعدادی افسانه و رویا در مورد کار با مشتری خارجی وجود دارد. اولین آنها این است که ما عین پولی که مثلا در نیویورک به یک برنامه نویس به صورت شخصی یا تیمی پرداخت می شود را دریافت خواهیم کرد. مثلا اگر در نیویورک به هر برنامه نویس سالی 90K پرداخت می شود، ما هم همین مبلغ را در ایران دریافت می کنیم که با دلاری 15 هزار تومانی می شود ماهی 112 میلیون تومان. اول این که از چنین مبالغی مقدار زیادی مالیات کم می شود، دوم این که در فرایند انتقال پول به ایران مقدار قابل توجهی از آن، در حد ده درصد، از بین می رود. سوم آن که اگر مشتری آمریکایی بخواهد به اندازه همان آمریکای خودش پول خرج کند چرا باید به سراغ ما بیاید با یک عالمه ریسک و خطر؟ او هم می خواهد از این خطر و دردسر چیزی نصیبش شود. او هم می خواهم کمتر خرج کند. مثلا به جای ساعتی 20 دلار، ساعتی 10 دلار خرج کند.
Outsource یک صنعت جهانی است و هر کدام از کشورها برای خودشان هویتی دارند. خود شما به جنسی که در ژاپن تولید شده اعتماد بیشتری دارید یا جنسی که در در تایوان تولید شده؟ اوکراین و به طور کلی شرق اروپا از جمله با ارزش ترین Brand ها در این صنعت محسوب می شوند. بازارهای منطقه ای مثل شرق آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و خاور میانه هم هر کدام برای خودشان برندی دارند که نشان گر خصوصیات منحصر به فردی هستند. مثلا فلان کشور برای کارهای کوچک و سریع مناسب هستند و بهمان کشور برای کارهای Enterprise و بزرگ. آن یکی کشور کدهای دقیق نمی نویسند ولی Support خوب ندارند در حالی یک کشور دیگر هست که قیمت های پایین دارند ولی روی قول و قرارشان نمی شود حساب باز کرد. و یکی از مشکلات ما هم همین است. ایران برند شناخته شده ای در این صنعت نیست. هیچ شرکت بین المللی در ایران وجود ندارد. آن شرکت ها و گروه هایی هم که Outsource انجام می دهند هم در ایران خودشان را مخفی کرده اند و هم در آن طرف و اکثرا تحت نام کشورهای دیگر کار می کنند. و حتی به خاطر نفتی بودن اقتصاد ایران، یک مقدار امتیاز منفی هم داریم. ناشناس بودن برند ایران باعث گمراهی مشتری می شود.
وقتی که Outsource کار می کنیم باید استانداردهای جهانی را رعایت کنیم. یکی از این معیارها که اتفاقا در قراردادهای داخلی به خوبی اجرا نمی شود، تعامل با مشتری و کارفرما، دخیل کردن او در پروسه تولید و گزارش دهی به او است. شرکت نوعی اروپایی یا آمریکایی انتظار دارد که به طور پیوسته و منظم در جریان پیشرفت کار باشد، در جلسات Sprint Planning دخیل باشد و با افراد تیم آشنا باشد. بعضا ممکن است نماینده خودش مدیریت پروژه را به عهده بگیرد و حتی ممکن است به ایران سفر کند تا اعضای تیم و شرکت را از نزدیک ملاقات کند.
معمولا انتظارات طرف خارجی از توانایی های فنی تیم توسعه خیلی بالا نیست. حتی به نظر می آید که گهگاه استانداردهای فنی ما بالاتر از توقع آنها هم هست. تفاوت اصلی در همان روش کار است که بالاتر توضیح داده شد و همین طور نحوه برقراری ارتباط تیم این طرف با شخص یا گروه سفارش دهنده در آن طرف میز. ناگفته پیداست که مهارت در استفادها از زبان انگلیسی، حداقل IELTS 6 به نظر من، خیلی مهم است. مدیر پروژه یا شخص هماهنگ کننده باید بتواند به راحتی انگلیسی صحبت کند و از طریق آن ارتباط برقرار کند. تفاوت های فرهنگی را هم نباید فراموش کرد.
نکته و مورد در این باره خیلی زیاد هست. اگر عمری بود و اگر مخاطبی وجود داشت، باز هم به آن خواهم پرداخت.