‫UML به زبان خیلی خیلی ساده

همیشه در فرایند توسعه یک نرم‌افزار (تحلیل، طراحی، پیاده‌سازی، استقرار و…) نیاز است که تفکرات و برداشت‌های خود را به نحوی بیان کرده تا هم برای آینده محفوظ داریم و هم برای تفهیم نظر خود به همکاران، کارفرما، مدیر و بقیه افراد مورد استفاده قرار دهیم. همه افرادی که در توسعه یک نرم‌افزار سهیم هستند حتماً به نحوی از یک یا چند روش مستندسازی استفاده می‌کنند. مثلاً بعضی‌ها شرح کارکرد سیستم را بر روی کاغذ می‌نویسند، بعضی‌ها هر واحد از سیستم را به شکل یک خانه روی کاغذ ترسیم می‌‌کنند، بعضی‌ها جداول دیتابیس مورد نیاز را روی کاغذ کشیده و آنهایی را که با هم ربط دارند را به هم متصل می‌کنند، بعضی‌ها روش انجام یک عملیات را به صورت یک الگوریتم چند خطی یا یک فلوچارت نمایش می‌دهند و قس علیهذا. حال فرض کنید در یک تیم بزرگ هر کسی از روش خودش استفاده می‌کند، آن وقت چه مشکلی پیش می‌آید؟ بله چون روش‌ها یکی نیست هیچ کس نمی‌تواند حرف دیگری را به خوبی متوجه شود. چندین سال پیش چند آدم خیلی باهوش که خیلی زودتر از ما با این مشکل برخورد کرده بودند سعی کردند این روش‌ها را با توجه به خصوصیات دنیای جدیدالظهور Object Oriented استاندارد و یک شکل کنند. آنها فرایند ترسیم این نمودارها را مدلسازی و نام مجموعه روش‌های استاندارد شده خود را UML به معنای «زبان مدل‌سازی متحدالشکل» گذاشتند.

UML شامل تعداد زیادی نمودار است که بعضی از آنها رواج بیشتری دارند و بعضی‌ها کمتر. من از میان نمودارهای مختلف آنهایی را که برای خودم به عنوان یک برنامه‌نویس ساکن ایران که بیشتر روی سیستم‌های مالی-اداری کار می‌کند اهمیت و کاربرد بیشتری داشته‌اند را انتخاب کرده و سعی کرده‌ام هر کدام از آنها را در چند گام کوچک توضیح دهم. برای دیدن هر کدام از راهنماها روی نام هر کدام از نمودارها کلیک کنید. مبنای همه این نوشته‌ها کتاب معروف UML Distilled نوشته مارتین فولر بوده است.

۱- Use Case Diagram: برای تشریح عملکرد سیستم به کار می‌رود و اولین موردی است که باید برای هر سیستم استخراج شود.
۲- Class Diagram: پرکاربردترین و به زعم بعضی‌ها تنها نمودار کاربردی UML است. از این نمودار برای نمایش ساختار اطلاعاتی و به عنوان جایگزینی برای ERD استفاده می‌شود.
۳- Sequence Diagram: با کمک آن می‌توان کلاس‌ها و متودهای مورد نیاز برای انجام هر کدام از Use Caseها را استخراج کرد.
۴- Activity Diagram: جزییات انجام یک عملیات را نشان می‌دهد و خیلی مشابه Flowchartهای قدیم است.
۵- State Machine Diagram: برای بیان حالات مختلفی که یک Object در آن قرار می‌گیرد به کار می‌رود و بسیار کم کاربرد است.

پی‌نوشت:
۱- راهنمای مربوط به Class Diagram هنوز نوشته نشده است.
۲- خواندن نوشته «آیا هنوز یادگیری UML کار با ارزشی است؟» توصیه می‌شود.

۳- خواندن این یکی هم توصیه می‌شود: UML عملی به طور خلاصه

دیدگاه‌ها

  1. هستونك

    سلام
    مرسي افشار جان.
    رفتم اول توي وردپرس اما يكم سخت بود بيخيال شدم. نفهميدم اين امكاناتي كه همه ازش تعريف مي كنن كجاش و چيا بود.
    حيفه كه اينجا هر چي مي نويسي من نمي فهمم !!!

    1. نوشته
      نویسنده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *