خودتان را تبلیغ کنید: برنامه‌نویس‌ها

هر کسی و هر برنامه‌نویسی ممکن است استعداد یا مهارت‌های خوبی در یک زمینه خاص داشته باشد. متاسفانه بعضی افراد بنا به دلایل غلطی ممکن است این توانایی‌ها را «مخفی» کرده باشند. این کار اشتباه اولاً به خود فرد ضربه می‌زند چون باعث می‌شود نتواند از آن توانایی‌ها بهره برداری لازم را برده باشد. ثانیاً ضرری محسوب می‌شود برای بازار کار نرم‌افزار چون شرکت‌هایی هم که نیاز به چنین نیروهایی دارند از به کار گیری آنها محروم شده و مجبور می‌شوند کارشان را با کیفیت پایین‌تری انجام دهند.

به نظر شخصی من، برنامه‌نویس‌ها، توسعه‌دهنده‌ها و دیگر افراد باید توانایی‌ها، مهارت‌ها و استعدادهایشان را به نحوی تبلیغ کرده و به رخ بکشند. چه این که اگر این کار را نکنند دیگران چطور از توانایی‌های آنها با خبر خواهند شد؟ مگر یک رزومه دو صفحه‌ای یا یک مدرک دانشگاهی چقدر از توانایی‌های افراد را می‌توانند بیان کنند؟ شرکت‌ها و تیم‌های برنامه‌نویسی نه قدرت ذهن‌خوانی دارند، نه «رفیق فاب» کسی هستند که بخواهند کلی وقت و انرژی صرف کنند تا توانایی‌های کسی را کشف کنند و نه همکار نزدیک کسی در شرکت قبلی‌اش هستند تا از توانایی‌هایش خبر داشته باشند. پس این خود افراد هستند که باید راهی پیدا کرده تا دیگران را از توانایی‌های خودشان باخبر کنند.

مطمئناً خیلی از برنامه‌نویس‌ها و توسعه‌دهنده‌ها می‌دانند که باید خودشان را خیلی خوب به دیگران معرفی کنند و حتی از عواقب گمنامی هم مطلع هستند. اما چرا دست به کار نمی‌شوند و کاری نمی‌کنند؟ به نظر من دلایل زیر را می‌توان بیان کرد:

۱- عدم اعتماد به نفس، خود کم بینی، تصورات غیر واقعی از پیچیدگی کار شرکت‌ها و تیم‌ها و تصورات غیر واقعی از استعداد نخبه گونه‌ی دیگر برنامه‌نویس‌ها. من خودم به شخصه افراد خیلی خیلی زیادی را می‌شناسم که به خاطر عدم اعتماد به نفس و به خاطر این که فکر می‌کنند برای برنامه‌نویس بودن باید استعدادهای خیلی بالا داشت، همان اوایل کار شغل برنامه‌نویسی را کنار گذاشته یا حتی با وجود تحصیلات کامپیوتری اصلاً وارد کار برنامه‌نویسی نشده‌اند.

۲- فرهنگ «غلط» شرقی ما که تواضع و فروتنی بیش از حد را تبلیغ می‌کند. طرف در انجام کاری کلی استعداد و مهارت دارد ولی صدایش را بالا نمی‌آورد چون می‌ترسد دیگران متهمش کنند به بزرگ‌نمایی و خود برتر بینی.

۳- عدم آشنایی با راه‌های تبلیغ. بیشتر افراد (و خود من) راه‌های کمی را برای تبلیغ و شناساندن خودشان به دیگران می‌شناسند. تکیه‌ی آنها بیشتر بر شبکه دوستانشان است و معمولاً کسی جز همکارانشان در شرکت فعلی و شرکت‌های قبلی و همکلاسی‌های قدیمیشان آنها را نمی‌شناسد. فکر می‌کنم به همین دلیل است که بیشتر استخدام‌ها هم از همین طریق انجام می‌شود. چون شرکت‌ها تنها از این طرق است که می‌توانند به کارمندان جدیدشان اعتماد کنند.

این‌ها دلایلی بودند که به ذهن من می‌رسیدند. ممکن است بقیه هم دلایل دیگری علاوه بر این‌ها داشته باشند. حال برای رفع این مشکلات چه می‌توان کرد؟ مورد اول و دوم در بین بیشتر مشاغل مشترک است. بنابراین برای رفع آنها می‌توان از همان راه حل‌ها استفاده کرد. اما برای مورد سوم راه‌های زیر به نظرم می‌رسند:

۱- یک وب سایت شخصی برای خود ساخته و خودتان و مهارت‌هایتان را در آنجا معرفی کنید. اگر هم توانستید چند تا از نمونه کارهایتان را در آنجا قرار دهید.

۲- در سایت‌هایی که رزومه، سوابق کاری و تحصیلی، مهارت‌ها و… افراد را نگهداری می‌کنند، مثل LinkedIn،

StackOverflow Career، ITJobs، IrExpert، IranTalent، JobIran، u24 و حتی Facebook رزومه و دیگر سوابق خود را ثبت کنید تا دیگران راحت‌تر از سوابق شما با خبر شوند.

۳- وبلاگ بنویسید. مهم نیست مطالبی که می‌نویسید چقدر املا و انشای خوبی داشته باشد. مهم این است که از تجارب و افکار روزمره خود پرده برداشته و هر از چند گاهی (اقلاً هفته‌ای یک بار) آنها را در وبلاگتان بیاورید. داشتن و نداشتن خواننده و ویزیتور هم به نظر من چندان مهم نیست. با وبلاگ نویسی به دیگران می‌گویید که دارید روی چه چیزهایی کار می‌کنید، چه چیزهایی بلد هستید و… چه بسا از این راه توانستید چند تا دوست جدید هم پیدا کنید.

۴- در سایت‌های عمومی مثل CodeProject، DZone، InfoQ، iDevCenter و… مقاله بگذارید یا مشارکت کنید. از این راه هم دیده می‌شوید و هم دیگران را متقاعد می‌کنید که چیزی بیش از یک برنامه‌نویس معمولی هستید.

۵- در سایت‌های پرسش و پاسخ مثل StackOverflow، Google Groups (گروه‌های مرتبط با برنامه‌نویسی) و Barnamenevis مشارکت فعال داشته و به سوال‌هایی که بلدید جواب بدهید. این طوری هم دیده می‌شوید، هم مهارت‌هایتان قابل رویت و قابل لمس است و هم می‌توانید از آنها به عنوان نکته‌ای مثبت در رزومه‌تان استفاده کنید.

۶- در یک پروژه Open Source مشارکت کنید. اعم از کدنویسی، راهنمایی دیگر کاربران، Documentation و… و اگر هم خیلی پایه هستید خودتان یک پروژه Open Source کوچک شروع کرده و چیزی را با استفاده از مهارتتان بسازید. مزایای این راه باز هم دیده شدن و معرفی مهارت‌هایتان است.

۷- یک کار عام المنفعه و پر استفاده انجام دهید. مثلاً یک کتاب معروف برنامه‌نویسی را ترجمه و PDF آن را به رایگان منتشر کنید، یک Event برنامه‌نویسی راه انداخته مثل یک گردهمایی، کنفرانس، دیدار یا… و زحمت برگزاری آن را متقبل شوید و… این طور بیشتر دیده شده و افراد بیشتری شما را خواهند شناخت. درست است از این راه مهارت‌های برنامه‌نویسی شما مشخص نخواهد شد. ولی ممکن است دوستانی در این راه پیدا کنید که بعداً بتوانند کمک‌های خوبی به شما بکنند.

۸- آخرین راه که اتفاقاً یکی از مهم‌ترین راه‌ها هم هست، مشارکت فعال در کنفرانس‌ها، همایش‌ها، گردهمایی‌ها، گروه‌های برنامه‌نویسی، کارگا‌ه‌های آموزشی و دیگر اتفاقات مرتبط با برنامه‌نویسی و توسعه‌ی نرم‌افزار است. منظور از مشارکت فعال، دادن مقاله‌ی خوب، ارائه‌ی presentation و دیگر کارهای مشابه است. با این کار مهارت و توانایی‌تان را هم به هم صنفان و هم به کارفرمایان و مدیر پروژه‌هایی که احتمالاً در آنجا حضور دارند نشان داده‌اید. این که این راه را به عنوان آخرین راه آوردم دلیلش این است که این طور اتفاقات معمولاً خیلی کم در ایران اتفاق می‌افتند.

نظر شما چیست؟