به طور کلی شرکتهای خصوصی در ایران نسبت به شرکتها و ادارات دولتی مزایای مالی و غیر مالی کمتری میتوانند فراهم کنند و همیشه از این جهت در فشار هستند. چون کارمندان شرکت خودشان را با کارمندان دولتی مقایسه میکنند و وقتی که میبینند مزایای کمتری دریافت میکنند دچار کم انگیزگی میشوند. این موضوع در رقابت داخلی شرکتهای خصوصی هم وجود دارد. شرکتهای کوچکتر معمولاً پرداختی کمتر نسبت به شرکتهای بزرگتر دارند. به همین دلیل کارمندان شرکتهای کوچکتر به این فکر هستند که چطور میتوانند شرکتشان را عوض کنند تا بتوانند مزایای مالی بیشتری به دست بیاورند. شرکتهای تولید نرمافزار در ایران تقریباً به طور کامل خصوصی هستند و به همین دلیل اکثر آنها هم با این مشکلات دست به گریبان هستند. خصوصاً اینکه کار در شرکتهای نرمافزاری سختیهای خاص خودش را هم دارد و با انگیزه نگه داشتن کارمندان فعلی و جذب کارمندان جدید سختیهای خودش را دارد.
شرکتهای مختلف راه حلهای مختلف و توجیهات مختلفی برای جبران پرداختیهای پایینتر از حد نرمال دارند. یکی از معروفترین روشها، باز نگه داشتن دست کارمندان در ساعت شروع و پایان کار است. به این ترتیب سختی کار کمی کمتر میشوند. یکی از دلایل شروع کار بیشتر شرکتهای خصوصی در ساعت ۹ ( یک ساعت دیرتر از ادارات دولتی) همین باید باشد.
یکی از توجیهات شرکتهای خصوصی در جبران مشکلات مالی این است که کارمند در شرکت خصوصی در حال یادگیری است، به عبارت دیگر هم کار میکند و هم یاد میگیرد. این توجیه بیشتر در کارمندانی اثر گذار است که علاقمند به یادگیری و رشد هستند. هر شرکتی هم نمیتواند مدعی چنین توجیهی باشد. شرکتهایی که به جای رهبر، رئیس دارند و شرکتهای که در آن زیر دست احتمالاً بیشتر از بالا دست میداند از این قاعده مستثنا هستند.
شادابی محیط کار و کم بودن بروکراسی نیز یکی دیگر از شگردهای شرکتهای خصوصی است. برخی از شرکتها مدعی هستند که حالا که پرداختی به اندازه کافی بالا نیست در عوض جمع کاری خیلی شاداب و صمیمی است و به فرم یک خانواده است. شاید شرکتهایی را دیده باشید که همه همدیگر را از همان روز اول به اسم کوچیک صدا میزنند. این کار تاکیدی است بر صمیمیت موجود در شرکتهای خصوصی. نبود جو زیرآب زنی و خبر بردن (به طور نسبی) در شرکتهای خصوصی نسبت به محیطهای دولتی نیز در راستای همین موضوع است. ساده بودن روالهایی مثل درخواست مرخصی نیز در همین راستا است.
جالب است بدانید در برخی شرکتهای خصوصی، یکی از انگیزههای کارمندان خانم نبود اجبار به پوشیدن مقنعه به جای روسری و آزادیهای این چنینی است.
یکی دیگر از عوامل انگیزشی که در شرکتهای تولید نرمافزار بسیار رایج و مهم است به نحوی که نبود آن یک عامل ضد انگیزشی مهم هم حساب میشود، استفاده از تکنولوژیهای متنوع و به روز در انجام کار است. واقعاً چه کسی حاضر است در شرکتی که با زبان برنامه نویسی کوبول کار میکند استخدام شود و رزومه و آینده خودش را به خطر بیندازد؟ کارمندان شرکتهای تولید نرمافزار دوست دارند علاوه بر دریافت حقوق، رزومهشان هم پر بار شود. اگر یک برنامهنویس در تیمی عضو باشد و در طول عضویتش موفق به یادگیری و استفاده از عملی از دو یا سه سکوی عمده تولید نرمافزار شود انگیزش خیلی بالایی پیدا خواهد کرد. این موضوع خصوصاً در مورد برنامهنویسان تازه کار صادق است. دنیای برنامهنویسی دنیایی پر تغییر است. اگر شرکتی بنا را بر این بگذارد که هیچ وقت تکنولوژیهایش را به روز نکند در جذب و نگهداری برنامهنویسانش به مشکلات زیادی بر خواهد خورد. مثال اینطور شرکتهای در ایران خیلی زیاد هستند. خلاصه اینکه اگر شرکتی پول به اندازه کافی ندارد بهتر است از این تکنیک هم استفاده کند. یعنی در پروژههای جدید از تکنولوژیهای و زبانهای برنامهنویسی جدیدتر و متنوعتر استفاده کند. نه فقط به این خاطر که آنها امکانات و انعطاف پذیری بیشتری میدهند بلکه به این دلیل که در جذب برنامهنویسان جدید و حفظ برنامهنویسان فعلی تأثیر بالایی دارند.
